Sosiologiya

Dünyanı anlamaq yetməz, onu dəyişdirmək lazımdır. Karl Marks Materiya nədir və o hansı formalarda mövcuddur. Materiyanın müasir fizikaya məlum olan iki növü var: maddə və sahə. Mexaniki kütləsi və ya fizikada deyildiyi kimi, sükunət kütləsi olan ...

Öz dövrünün görkəmli mütəfəkkirlərindən biri olan İbn Xəldunun dünya elminin inkişafında böyük xidmətləri olmuşdur. İbn Xəldun güclü bir hafizəyə, işlək bir zehnə, parlaq bir zəkaya, sağlam bir mühakiməyə, iti məntiqi düşüncəyə malik bir şəxsiyyət olmuşdur. O, 1332-ci ildə Tunisdə doğulmuş, 1406-cı ildə Qahirədə vəfat etmişdir. İbn Xəldun...

Marksın təlimi Marksizm – Marksın baxışları və təlimi sistemidir. Marks  XIX əsrdə bəşəriyyətin üç ən qabaqcıl ölkəsindəki üç əsas ideya cərayanı; klassik alman fəlsəfəsini, klassik ingilis siyasi iqtisadını və ümumiyyətlə fransız inqilabi təlimləri ilə əlaqədar olan fransız sosializmini davam etdirmiş və dahiyanə surətdə başa çatdırmışdır. Marksın, hətta əleyhdarları da etiraf...

Karl Marks 1818-ci ildə yeni üsulla mayın 5-də Trir şəhərində (Reynboyu Prussiya) anadan olmuşdur. Onun atası vəkil olub 1824-cü ildə protestantlığı qəbul etmiş yəhudi idi. Ailəsi varlı və mədəni bir ailə idi, lakin inqilabçı ailə deyildi. Karl Marks Trirdə gimnaziyanı qurtaran kimi, əvvəlcə Bonnda, sonra isə Berlində universitetə daxil olub...

Maks Veber (Max Weber, 1864-1920), sosiologiyanın problemlərinə, modellərinə, əsas anlayışlarına və strukturuna ən çox təsir göstərən klassiklərindən biri idi. Öncə onun elm fəlsəfəsini və "ideal tiplərə" baxışını nəzərdən keçirək: Maks Veberə görə, faktlar və dəyərlər arasında, yəni olanla olmalı olan arasında fundamental fərq mövcuddur. Alim olaraq, biz dəyərlər barədə deyil, yalnız...

Rasionallıq və rasionalizasiya Veberin tarixi-sosioloji tədqiqatlarının ümumi mövzularıdır. Geniş empirik tədqiqatlara istinad edərək, o, Qərbdə rasionallığın xüsusi növünün inkişafını izah etməyə səy edir. Mərkəzi problem onun tərəfindən belə ifadə olunur: "Müasir insan, Avropa mədəniyyətin övladı, universal-tarixi problemləri qaçılmaz olaraq və tamamilə müəyyən bir baxımdan nəzərdən keçirir. Onu hər şeydən öncə...

Nitşeyə oxşar olaraq,Maks Veber bir çox hallarda, Maarifçiliyin tərəqqiyə olan inamı ilə əlaqəni kəsir. Müasirliyin və gələcəyin Veber konsepsiyası Nitşean pessimistik diaqnozun təsiri altında formalaşmışdır. İşgüzar aktivliyin rasionalizasiyası təəccüb doğuracaq dərəcədə iqtisadi artıma gətirib çıxardı, amma Veberin kapitalizmin "dəmir qəfəsi" ("polad zirehi") adlandırdığını da yaratdı, həmin bu dəmir qəfəs də...

Həyatı. Emil Dürkheym (Emile Durkheim, 1858-1917) Fransanın Almaniya ilə sərhəd vilayətində, Epinal şəhərində anadan olmuşdur. Onun atasının ravvin olmasına baxmayaraq, Dürkheym özünün dinə olan münasibətində kifayət qədər aqnostik mövqe tuturdu. O, fəlsəfəni və siyasi nəzəriyyəni Parisdə öyrənmişdi, Bordo universitetində pedaqogikadan və sosial elmdən dərs vermişdi, sonradan isə Parisdə professor...

Yəhudi mənşəli alman Georq Zimmel (Georg Zimmel, 1858- 1918) sosiologiyanın klassikləri arasında ən iri esseistdir. Onun ən vacib əsərləri sırasına aiddir: “Sosial differensiasiya haqqında” (Uber die soziale Differenzierung, 1890), “Pulun fəlsəfəsi” (Philosophic des Geldes, 1900) və “Sosiologiya” (Soziologie, 1908). Bundan başqa, onun tərəfindən fəlsəfəyə, incəsənətə, mədəniyyət məsələlərinə dair bir neçə esse və kitab da...

İndi sosioloji anlayışların antitetik cütləri adlandırılanları nəzərdən keçirək: (Onlara nümunə olaraq, "qapalı, statik cəmiyyət" və"açıq, dinamik cəmiyyət" kimi cüt anlayışlar göstərilə bilər). Bu cütlər və ya "ideya blokları" klassik sosiologiya tərəfindən qəbul olunan və klassik sosiologiyanın cəmiyyət haqqında mühakimə yürüdərkən istinad etdiyi bazis nöqteyi-nəzərlər və ya özünəməxsus koordinat sistemləri kimi...